اسکوپ ، مطالب مختلف علمی و سرگرمی

روابط خارجي ايران با فرانسه:

از ديگر كشورهايي كه در زمان كريم خان را ايران روابط سياسي داشته، فرانسه بود، كه در دوران حكومت وكيل الرعايا عرصة كشمكش هاي انقلابي وزدو خورد انديشه هاي سياسي بود اگر چه تحركات انقلابيون فرانسه در طول حكومت كريم خان به مرحلة حادي نرسيده بود، ولي شتاب خود را هم مي‌رفت كه آغاز كند.[1]

روابط ايران و فرانسه در زمان كريم خان در سه مرحلة مشخص مطالعه مي‌شود: اين روابط كه از تاريخ آخرين سفارت اعزامي‌از ايران به دربار لوئي چهاردهم در ورساي قطع شده بود، از سال 1751 ميلادي( 1166 هجري) از نو آغاز شد. در اين سال پادشاه فرانسه لوئي پانزدهم هيئتي به رياست شخصي به نام سيمون به ايران اعزام داشت، پس از اين هيأت روابط ايران و فرانسه به ترتيب توسط كنسولهاي فرانسه در بصره سيور پيرو و سيور روسو برقرار شد.[2]

روابط ايران و روسيه:

پس از آنكه در زمان نادرشاه افشار روسها مناطق مازندران و گيلان و ديگر نواحي شمالي ايران را تخليه كردند به علت آشفتگي اوضاع داخلي روسيه پس از مرگ پتر كبير تا روي كار آمدن كاترين دوم، برخورد نظامي‌شايان توجهي با ايران نداشتند و چيزي كه معلوم است اين است كه در زمان زنديه هم ايرانيان با قدرت در برابر ات مرزي روسها ايستادگي مي‌كردند.

در زمان كريم خان روابط ايران و روسيه بر اساس عهدنامة تجاري دوجانبه 1775 كه در زمان پتر كبير منعقد شده بود استوار بود، از اين زمان به بعد وقايع داخلي ايران موجب شد كه اين كشور از دنياي خارج مجزا و روابط آن با دولت باختري قطع گردد. ليكن دولت روسيه پيوسته با ايران روابط سياسي داشت و هر بار كه هرج و مرج و انقلابات داخلي به اين دولت فرصت مي‌داد بي درنگ مرزهاي شمالي ايران را مورد تحديد قرار مي‌داد و هر بار، قسمت كوچكي از خاك اين كشور را به بهانه اي مجزا كرد. از طرف ديگر درياي خزر زمينة مساعدي براي استقرار تجارت بين دو كشور فراهم كرده بود. بندر انزلي در ايران و هشتر خان در روسيه مهم ترين مراكز تجاري ايران و روسيه از راه درياي خزر بودند، اين بنادر كه در منتهي اليه راههاي كارواني ايران و هند قرار گرفته بودند و با وجود اغتشاش و هرج ومرج داخلي ايران مركز فعاليت شديدي گريد. جنگهاي داخلي ايران در حقيقت انعكاس بسيار خفيف و بي اهميتي در فعاليت تجاري اين بنادر داشت.[1]

در اين زمان همسايه شمالي ايران (روسيه)، بيشتر سرگرم رقابت با كشورهاي اروپايي و نبرد با عثماني بود. فرانسه كه با روسيه و اتريش درگير بود مي‌خواست ايران و عثماني را به هم نزديك و اين دو كشور مسلمان را عليه روسيه به جنگ وادار سازد، از همين رو پرسيمون، كشيش كه دررأس هيأت سياسي لوئي پانزدهم در سال 1751 به ايران و عثماني آمد تا اين هدف را تحقيق بخشد در آشوب قدرت نمائيها بين كريم خان دو مدعي ديگر او در آغاز كار آنها و با اينكه موفق به مذاكراتي هم با عليمردان خان، يكي از سه مدعي كه در اين زمان صدر اعظم ايران بود، شد ولي در نهايت نتيجه اي بدست نياورد و احتمال مي‌رود در آشوب هاي ايران به قتل رسيده باشد،‌اما از گزارشهاي باقيمانده از پرسيمون نشان مي‌دهد كه روسها پس از قتل نادرشاه از راه تجارت با قفقاز به تحكيم و توسعة نفوذ خود در ايالات اين منطقه پرداخته بودند و به تعبير پرسيمون با استفاده از جنگهاي داخلي ايران موفق شده بودند تجارت خارجي ايران را به خود اختصاص دهند. در نبردي كه بين عثماني و كريم خان بر سر مسأله بصره در گرفت روسها سفيري به دربار كريم خان فرستادند و پيشنهاد اتحاد عليه عثماني دادند. اين پيشنهاد در حالي بود كه روسها و عثمانيها نبردهاي شديدي را پشت سر گذاشته بودند و دولت عثماني هر بار امتيازات تازه اي به روسها داده بود. شبه جزيره كريمه را متصرف شده و حاكميت خوانين تا تار تحت الحماديه عثماني را پايان داده بود. كريم خان از اين پيشنهاد استقبال كرد، اما اجل مهلت نداد كه آن را عملي سازد.[2]

در سال 1197 / 1783 فرمانده روس و ينوويچ، پس از مدتي تفحص در سواحل درياي خزر در بندر انزلي و شهرهاي رشت، آمل، ساري و بار با چند كشتي وارد سواحل ايران در نزديكي اشرف شد. سفر وينوويچ به بهانه تجارت صورت گرفت، اما كشتيهاي جهانباني كه به نيابت عمومي‌خود ايالت مازندران را اداره مي‌كرد، تقاضاي قطعه اي زمين جهت احداث ساختماني براي استحكامات نظامي‌نمود فعاليت هاي اين هيأت در سواحل مازندران بنا بر خواسته آغامحمد خان قاجار و فرمان فتح علي خان جهانباني و سرداري حاجي آقا عمرنلو خنثي گرديد.[3]

در سال 1199 ق پوت كمين ژنرال روسي در اصفهان به حضور علي مراد خان زند رسيد و تقاضاي دولت روسيه را مبني بر انحصار تجارت در گيلان و مازندران و اجازة احداث به يك باب ساختمان در شهر در بندرها به اطلاع خان زند رساند. علي مراد خان به علت جنگهاي داخلي و آشفتگي اوضاع با اين درخواست موافقت كرد در همين زمان دولت فرانسه نيز نماينده اي به نام فريردوسووبوف به منظور جلوگيري از گسترش تجارت روسها در ايران به دربار فرستاد و با علي مراد خان به مذاكره پرداخت.[4]

از روابط ايران و روسيه در زمان علي مراد خان اطلاع چنداني در دست نيست.

قدیمی‌ترین نمونه‌های تلاش برای بدست آوردن توهم حرکت در طراحی ایستا را می‌توان در نقاشی‌های دوران نوسنگی غارها پیدا کرد، در جائیکه حیوانات با چندین شکل پای روی‌هم افتاده مجسم شده‌اند، که آشکارا کوششی برای رساندن احساس حرکت است. سفالینه‌ای متعلق به مردم شهر سوخته یافت شده است که نقوش روی این جام، تکراری هدفمند دارد و حرکت را نشان می‌دهد. تکراری که پایه و اساس هنر انیمیشن امروز است.[۲] شخص خاصی به عنوان مخترع هنر فیلم پویانما وجود ندارد، چرا که افراد بسیاری پروژه‌های متعددی که می‌توان به عنوان گونه‌های مختلف پویانمایی مطرح کرد را تماماً در زمان‌های یکسانی انجام می‌دادند.

روابط ايران و هلند

روابط ايران و هلند در زمان كريم خان به داستان پرحادثه اي شبيه است كه راهن دريائي خليج فارس نقش عمده اي در آن بازي كرده اند. در آن هنگام جزاير هند هلند يعني اندونزي امروز بتازگي مورد دست اندازي هلنديها قرار گرفته بود و در باتاويا مركز اين جزاير يك دولت هلندي بنمايندگي از طرف دولت مركزي هلند حكومت مي كرد. دولت هلندي باتاويا شخصي را به نام بارون كنيپ هاوزن بنمايندگي به بصره فرستاده بود و اين شخص در بصره تجارتخانه اي دائر كرده بود و تجارت هند هلند و خليج را بعهده داشت، مدتي بعد حاكم بصره بارون را به بهانة هتك حرمت قوانين و مقررات مذهب اسلام زنداني كرد[1]. و يا به دليل اينكه آن طور كه سرجان ملكم مي گويد: 

“ هاوزن با زني مسلمان در بصره روابط نامشروع برقرار كرده بود والي بصره تصميم به زنداني كردن وي و همكارانش گرفت. آنان پس از پرداخت جريمه اي سنگين معادل صدهزار روپيه ناچار شدند از بصره خارج شوند[2].”

بارون كنيپ هاوزن به باتاويا مراجعت كرد، به دولت هلندي باتاويا پيشنهاد كرد بعضي از جزاير مهم خليج فارس و از جمله جزيرة خارك را به منظور تأمين تجارت هلند و استقرار نفوذ اين كشور در اين ناحيه فتح كنند. جزيرة خارك حاكم بر تجارت خليج فارس و شهر بصره بود و به همين جهت بارون قصد داشت با تسخير اين جزيره و مستحكم كردن آن تجارت بصره را فلج كند و از حاكم اين شهر انتقام گيرد. دولت هلندي باتاويا نقشه بارون را تصويب كرد و بارون با دو كشتي جنگي از باتاويا حركت و در سال 1755 ميلادي (1170 هجري ) او بود، پس از مقاومت مختصري تسليم شد و حاضر شد انحصار تجارت اين جزيره را با حق اقامت به هلنديها وگذار كند[3].

به دليل موقعيتي كه جزيرة خارك در امير نظارت بر كشتيهاي دولت عثماني كه به بصره رفت و آمد مي كردند، داشت، تصميم گرفت ماجراي شكست خود را در بصره جبران كند و هم با رونق بخشيدن به خارك كه سكنة آن حدود صد نفر ماهيگير بومي بودند. تجارت بصره را فلج نمايد و منافع سرشاري نصيب هلند سازد. اينكه آيا هاوزن با دوكشتي جنگي از باتاويا به خليج فارس آمده و خارك را در يك نبرد تصرف كرده و نظر شيخ ناصر حاكم بندر ريگ را نيز كه چاره اي جز پذيرش انحصار تجارت و حق اقامت هلنديها در خارك را نداشت جلب كرده است، يا اينكه شيخ ناصر به ميل خود انحصار تجارت خارك را به او واگذار كرده، صحت اين امور به درستي معلوم نيست، ولي به هر تقدير كنيپ هاوزن و هلنديها از اين سال (1170) تا يازده سال ديگر در آنجا ماندند.

اين جزيره ويران در اثر فعاليت شديد هلنديها بزودي به صورت يك مركز تجاري آباد و با اهميت و يك انبار مطمئن و مناسب براي كالاي تجار خليج فارس درآمد و جمعيت آن كه تا سال 1755 يعني سال تسخير آن بدست هلنديها از چند صد نفر ماهيگير نمي كرده يازده سال بعد به 11000 نفر بالغ شد[4].

اما سرانجام در ژانويه سال 1766 ميرمهنا به خارك حمله نمود و قلعه هلنديها را تسخير كرد و كليه اموال آنها را به غارت برد، هلنديها با كشتيهايشان به باتاويا گريختند و به اين ترتيب به دوران تسلط و نفوذ آنان در خليج فارس پس از يك قرن و نيم خاتمه داده شد[5].

دستگاه تعليم و تربيت نه تنها در ايران ، بلكه در ساير ممالك جهان وظيفة سنگيني رابر عهده دارد. سرمايه گذاري براي تربيت نيروي انساني كارآمد كه در بخش هاي مختلف جامعه مشغول به كار خواهند شد. دورة ابتدايي كه به عنوان زير بناي نيروي كار جامعه به شمار مي رود بايد از آموزش صحيح ومناسبي برخوردار باشد تا بتواند پاسخگوي نيازهاي رو به گسترش جامعه باشد.

بنابراين مطالب آموزش داده شده بايد به صورت كاربردي در زندگي روزمرة كودك قابل استفاده باشد. لذا براي رسيدن به اين مقصود استفاده از وسايل كمك آموزشي از نيازهاي اوليه و مهم اين دوره به شمار مي رود زيرا تدريسي كه حتي الامكان حواس بيشتري را در يادگيري جلب نمايد موفق تر است. علاوه بر آن بعضي از مفاهيم و واژه ها را نمي توان به دانش‌آموزان فهماند و در زندگي روزمرة آنها نيز نمونه هاي مشابهي وجود ندارد كه با استفاده از آنها مطالب را قابل فهم كرد. در اين گونه موارد بايد از فليمهاي آموزشي كه مفاهيم را به صورت ملموس و واقعي ارائه مي دهند استفاده نمود.

از طرف ديگر چون دانش آموزان يك كلاس تواناييهاي فكري متفاوتي دارند. معلم نمي تواند با برنامة كلاس همة آنها را قانع كند. كتابهاي درسي نيز در حد توان دانش آموزان متوسط تنظيم مي شود. لذا معلم بايداز وسايل كمك آموزشي متنوع نظير پوسترـ مجله ـ كتاب و … استفاده كند. بنابراين استفاده از وسايل كمك آموزشي مي تواند نقش بسيار ارزنده اي در جلوگيري از افت تحصيلي و يادگيري مطالب درسي ايفا كند. تكنولوژي وكاربرد آن امروزه آنچنان گسترش يافته است كه مي توان به جرأت گفت كه جدا كردن آن از آموزش نوين محال مي باشد و استفاده از وسائل در آموزش اين امكان را به معلم مي دهد كه با اطمينان و آسودگي بيشتر به تدريس مفاهيم علمي و عملي بپردازد.

دونالد پي ايل در اين زمينه گفته است كه استفاده از تكنولوژي در امر تدريس به مثابة استفاده از قايق براي رد شدن از دريا بوده و بيان اين نظريه اهميت استفاده از ابزار تكنولوژي را نشان مي دهد.  

فرآيندها نوع اجزاء يا محتوايي را كه بايد براي رسيدن به هدف بكارگرفته شوند . معين مي سازند.

سيستم ها در سطح وسيع تري از محيط خود عمل مي كنند كه اين سطح وسيعتر را سيستم برتر مي گويند. به عبارت ديگر هر سيستم جزئي از سيستم بزرگتري است. سيستم جزء را خرده سيستم و سيستم بزرگتر را سيستم برتر آن سيستم مي گويند. مثلاً در دبستان خرده سيستمي از نظام آموزش ابتدايي است. پس نظام آموزش ابتدايي سيستم برتر دبستان است.

 نظام آموزشي ابتدايي در حالي كه سيستم برتر دبستان است ،خود سيستمي از نظام آموزش وپرورش است.   

براي روشن شدن رابطة بين هدف ، فرآيندها و اجزاء يك سيستم  كلاس درس را تحليل مي كنيم. هر كلاس درس يك خرده سيستم است. اجزاء در حال تعاملش يعني دانش آموزان ، معلم ،تخته سياه ،كتابها، نقشه ها ، و ساير موارد ديداري ـ شنيداري همه براي رسيدن به هدف كلاس كه يادگيري است خدمت مي كنند.بسياري از سيستمهاي كلاسي از اجزائي خارج از كلاس براي رسيدن به هدف بهره مي گيرند.

مثلاً بسياري از آنها از افراد متخصص كمك مي گيرند كه در كلاس حضور يابند و در رابطه با درس به معلم كمك كنند، يا بچه‌ها را به گردش علمي مي‌برند. درحقيقت هرعاملي كه در پيشبرد هدفهاي يادگيري كاربرد دارد .يك عنصر بالقوه سيستم كلاس به حساب  مي آيد.فرايند كلية فعاليتها و عملكردهايي را كه اجزاء يك سيستم براي پيشبرد هدف به آن اشتغال مي ورزند در برگيرند.بعضي از فرآيندهايي كه در سيستم كلاس جريان دارند  روشها وفنون تدريس هستند كه مي توانند خواندن، بحث كردن و ‌فليم ديدن، حل مسأله، پژوهش و … را در بر مي گيرند. در كلاس درس اجزاء و فرآيندها بسيار هستند وهمه با هم در ارتباط ودر حال تعامل يا كنش متقابل هستند.

بدون كوشش براي سازماندهي و توجه به اين اجزاء و فرآيندها سيستم با حداكثر كفايت خود كار نخواهد كرد. براي اين كه يك سيستم با حداكثر كفايت خود كار كند بايد كلية اجزاء موردنياز خود يا اجزاء جايگزين را در اختيار داشته باشد و به جنبه ها يا ابعاد  مختلف اين اجزاء توجه كند. بايد دانست كه يكي از اساسي ترين عوامل رشد آموزش و پرورش يك كشور انتقال مفاهيم به طور كلي مي باشد. تكنولوژي فن انتقال بوده كه متعلم را آماده عرصة علمي و صنعتي و … مي كند.

تكنولوژي آموزشي:

تكنولوژي آموزشي چيست؟‌ يك هدف ، يك وسيله ،‌يك شيء يا يك تكنيك ؟

بسياري از متخصصان تعليم و تربيت ،‌تكنولوژي آموزشي را در برابر استفاده از آخرين وسايل و ابزار يا سخت افزار مي نگرند كه تكنولوژي هاي ديگر بر پيكر آموزش و پرورش وارد كرده اند. بر اساس اين نگرش هرگاه مطلبي دربارة تكنولوژي آموزشي مطرح مي شود. بالافاصله كاربرد عظيم و پر زرق و برق سخت افزارهايي كه شناخته شده نيستند مانند تلويزيونهاي مدار بسته و كامپيوترها و وسائل پيچيده در ذهن تداعي مي شود.

حال آن كه با تكيه بر يك تعريف اصولي از موضوع ،‌تكنولوژي آموزشي چيزي برتر و بالاتر از وسيله اي است كه بكار مي رود. بنابراين تكنولوژي آموزشي عبارت است از «طرح برنامة‌ آموزشي اجرا و طرح ارزشيابي از مراحل مختلف يادگيري و آموزشي با توجه به هدفي خاص و بر مبناي روش منطقي و منظم.» اين روش منظم و منطقي براساس تحقيق ومطالعه روي راههاي يادگيري بر مبناي روش ارتباط منابع انساني و غير انساني كه بتواند آموزش مؤثرتر و صحيح تري ارائه دهد بيان شده است. [1]

تعريف اول: تكنولوژي عبارت است از تنظيم كاربرد و ارزشيابي  تكنيك ها و ابزارهاي آموزشي به منظور بهبود افزايش كيفيت يادگيري انسان.

تعريف دوم: تكنولوژي آموزشي عبارت است از كاربرد يافته هاي علمي دربارة يادگيري و شرايط يادگيري كه از تكنيك آزمونهاي تجربي استفاده ميكند.

تعريف سوم: تكنولوژي آموزشي عبارت است از روشهاي سيستماتيك طراحي اجرا و ارزشيابي كل فرايند تدريس و يادگيري با توجه به هدفهاي مشخص آموزشي و با استنادبه پژوهشهاي مربوط به يادگيري انسان و علوم ارتباطات و كاربرد منابع انساني و غير انساني به منظور تدارك آموزش مؤثرتر، سريعتر و اساسي تر كه اين تعريف كاملترين تعريفي است كه براي تكنولوژي آموزشي مي توان پذيرفت

توجه به اين نكته ضروري است كه در تحليل هر سه تعريف بر وظيفة اصلي و واقعي تكنولوژي آموزشي يعني افزايش كيفيت يادگيري تأكيد شده است.

يادآوري مي شود كه درباره «افزايش كيفيت يادگيري»  و همچنين طراحي و توليدمواد آموزشي لازم است معلمان ارجمند با مباني و اصول يادگيري و نحوة برقراري ارتباط انسان با پيرامون خود آشنا شوند تا بتوانند آگاهانه از روي تدبير و به طور منطقي برنامه هاي آموزشي خو را طراحي كنند.[2]    

سيستم آموزشي:

باناتي واژه معادل سيستم را چنين بيان مي كند.مجموعه اي از اشياء كه به وسيله نوعي تعامل يا وابستگي متقابل ومنظم وحدت يافته اند. يك كل ارگانيك يا سازمان يافته چون منظومة شمسي يا يك سيستم تلگراف جديد.

روش توصيفي:

بيشتر به توصيف عيني واقعي ومنظم خصوصيات يك واقعيت يا يك موضوع مي پردازد.

فرضيه ها:

فرضية اصلي : كاربرد تكنولوژي آموزشي در پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مؤثر است.

1- به نظر معلمان استفاده از تكنولوژي آموزشي موجب بهبود پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مي شود.

2- به نظر معلمان استفاده از وسايل كمك آموزشي موجب ايجاد علاقه و انگيزه در دانش آموزان مي شود.

3- به نظر معلمان استفاده از وسايل كمك آموزشي موجب ايجاد خلاقيت و ابتكار در دانش آموزان مي شود.

4- به نظر معلمان استفاده از وسايل كمك آموزشي موجب اتلاف وقت كلاس مي شود.

5- بين نظر معلمان در سطوح مختلف ( ليسانس ـ فوق ديپلم ـ دپيلم) و تأثير وسايل كمك آموزشي در ايجاد علاقه و انگيزه تفاوت وجود دارد.

6- به نظر معلمان بين استفاده از تكنولوژي آموزشي و ميزان يادگيري رابطه مستقيم وجود دارد.

تاريخچه و مفهوم تكنولوژي آموزشي :

تكنولوژي آموزشي به معناي اعم چيز تازه اي نيست ، قدمت آن را مي توان هم زمان با قدمت تعليم و تربيت دانست اما تكنولوژي آموزشي به معناي خاص خود كمتراز يك قرن است كه مورد توجه متخصصان تعليم وتربيت قرارگرفته است . در طول اين مدت برداشت از مفهوم تكنولوژي همواره متفاوت بوده است.

گروهي تكنولوژي آموزشي را كار با ابزارهايي مانند انواع پروژكتورها وفيلم مي دانند ودسته اي ديگر تصورشان ازاين رشته كاربرد مواد آموزشي است ومي گويند كاربرد هر ماده اي درآموزش اعم از گچ يا ابزار بسيار ساده معلم ساخته تا پيچيده همه استفاده ازتكنولوژي درآموزش است .  بعضي ديگر كاربرد روشها و فنون مختلف تدريس و طراحي درس را تكنولوژي آموزشي مي دانند. گروهي نيز تكنولوژي آموزشي را بسان معجزه اي مي دانند كه قادر است مشكلات آموزشي ناشي از فضاي كم، تعداد زياد دانش آموزان ، عدم كارايي معلمان را حل كند.[1]

گروهي نيز تكنولوژي آموزشي را به عنوان جزئي از فلسفه حاكم بر برنامه ريزي يك كشور مي دانند.

تاريخچه تكنولوژي آموزشي از آغاز تا كنون:

يكي از ابعاد تكنولوژي آموزشي ، استفاده از وسايل در آموزش است. استفاده از وسايل سمعي و بصري در آموزش به سالهاي 1900 باز مي گردد.

همراه با اختراع و ساخت سمعي وبصري جديد كتابهايي نيز در زمينة آموزش بصري نوشته شد كه نقش اصلي در آموزش را وسايل ايفا مي كردند. با شروع جنگ جهاني دوم كانون فعاليتها در زمينة سمعي و بصري از محافل تعليم و تربيت به ارتش آمريكا منتقل شد. در اين دوران كه تا اواسط دهه 1940 به طول انجاميد از نظر سرمايه گذاري در توليد فيلم هاي آموزشي و وسايل سمعي وبصري رشد بي سابقه صورت گرفت تا حدي كه بسياري از كارشناسان نقش آن را در نتايج جنگ دوم جهاني قابل توجه شمرده اند.

به دليل سابقه موفق بكارگيري وسايل سمعي وبصري در آموزش يكسان نيروهايي كه از نظر اطلاعات در سطوح مختلف واز نظر تعداد قابل ملاحظه بودند توجه به اين وسايل بعداز جنگ جهاني دوم بيشتر شد لذا تحقيقاتي در زمينة رسانه هاي سمعي و بصري انجام شد. در اين تحقيقات تأكيد اصلي بر يافتن ويژگي هاي هر وسيله و چگونگي تأثير ونقش اين ويژگيها در يادگيري شاگردان بود.[1]

اولين مرحله ـ استفاده از وسايل آموزشي:

بين سالهاي 1960 ـ 1950 جريانهاي جديدي در زمينة علوم انساني به خصوص علوم تربيتي به وقوع پيوست كه در واقع اين دهه و دهه بعد را به صورت نقطة عطفي در تاريخ تكنولوژي آموزشي در آورد.

ابتدا با توجه به الگوها و نظريات ارتباط بر فراگرد ارتباط شامل فرستنده ، گيرنده، كانال و وسيله انتقال پيام تأكيد داشت.

صاحب نظران علوم ارتباطات در الگوهاي خود تأكيد  مي كردند كه در يك فراگرد ارتباط بايد به تمام عوامل موجود و مؤثر در اين فراگرد توجه داشت. نه اينكه تنها به وسيله ارتباط توجه داشته باشيم آن هم به صورتي كه بسياري از متخصصان وسايل سمعي وبصري تا آن زمان انجام مي دادند بنابراين از اين ديدگاه كل فراگرد اهميت داشت و وسيله ارتباط در واقع در اولويت دوم قرار مي گرفت در ابتدا اين ديدگاه بلافاصله تأثيري بر رشد تكنولوژي آموزشي نگذاشت ولي بتدريج نفوذ آن در توسعه دامنه تكنولوژي آموزشي مورد توجه قرار گرفت

تكنولوژي آموزشي از بعد ديگر

تكنولوژي آموزشي از بعد ديگر فراگردها و يا روشهاي طراحي نرم افزار يا مواد آموزشي است . رشد و تكوين الگوهاي آموزشي و تعامل بين نگرش سيستمي و اصول نظريات علوم ارتباطات باعث افزوده شدن بعد جديدي به تكنولوژي آموزشي شد كه حيطه كاربرد اين رشته را گسترده تر از سابق ساخت و آنرا از محدوده تنگ شناسايي انواع ونحوه كاربرد وسايل و رسانه هاي آموزشي خارج كرد و در محور كليه فعاليتهاي آموزشي انجام شده درمراكز آموزشي قرار داد .

تكنولوژي آموزشي به عنوان مجموعه روشها و فراگردهاي طراحي و اجرا و ارزشيابي برنامه هاي آموزشي ديگر نمي توانست خود را در قالب وسايل محصور كند و در واقع ادعاي مالكيت كل فرآيند آموزش را داشت .

اين ديدگاه در تعريف و ماهيت تكنولوژي آموزشي در كشورهاي غربي بتدريج به نفع رشته تكنولوژي آموزشي خاتمه يافت ولي چنين اتفاقي در كشورهايي كه عمدتاً وارد كننده وسايل و ابزار و علوم جديد هستند به وقوع نپيوست .

تكنولوژي آموزشي مانند يك تابلوي آموزشي نيست كه وجودش در كلاس درس باعث زيبايي ظاهري شود و نبودش از كيفيت آموزشي نكاهد بلكه عنصر لاينفك و شايد محور اصلي هر آموزشي است .

مباحث محتوايي تكنولوژي آموزشي بعنوان مجموعه روشهاي طراحي و اجرا و ارزشيابي برنامه هاي آموزشي شامل : بحث هدفهاي آموزشي و تقسيم بندي آن است . از مهمترين طبقه بندي هاي ارائه شده در دهه 1950 طبقه بندي بلوم و همكارانش كه در سال 1956 ارائه شد .

ارائه طبقه بندي بلوم به دنبال تأكيدات مكرر نگرش سيستمي بر تعيين نوع عملكردي است كه در انتهاي آموزش از فراگير انتظار داريم .

هدفهاي آموزشي در مقام سنگ زير بناي هر برنامه آموزشي به رونق تازه اي رسيد و اهداف آموزش هم در مقام مبنا و نقطه شروع و پايان آموزش و هم در مقام ملاكها و معيارهايي كه موفقيت شاگرد و معلم را مي توان با آن ارزشيابي كرد مورد توجه زياد قرار گرفت . [1]

در دهه 1960 گانيه طبقه بندي اهداف آموزشي خود را ارائه كرد . در مورد تقسيم اهداف آموزشي گانيه ، يادآوري اين نكته ضروري است كه ارائه طبقه بندي وي بدنبال تحولات وسيعي بود كه در ديدگاههاي روانشناسي يادگيري شروع شده بود و گانيه از ديدگاه تكنولوژي آموزشي جزء اولين كساني بود كه با الهام از آن تحولات نظريات سودمند در زمينه طبقه بندي اهداف آموزشي و طراحي آموزشي ارائه كرد.